Η λήξη του Εμφυλίου Πολέμου βρίσκει χιλιάδες κατατρεγμένους αντάρτες και κατατρεγμένες αντάρτισσες στις σοσιαλιστικές χώρες, καθώς και στην εξορία. Την ίδια περίοδο σε συνθήκες φόβου και τρομοκρατίας νέα παιδιά από τα χωριά καταφθάνουν στα αστικά κέντρα και κυρίως στην Αθήνα, διεκδικώντας ένα καλύτερο και πιο αισιόδοξο αύριο. Μεταξύ των επαγγελμάτων που ασκούν είναι οι χειρωνακτικές εργασίες, όπως αυτή της οικοδομής.

Ταυτόχρονα, στα μέσα της δεκαετίας του '50 αποφυλακίζονται οι πρώτοι κομμουνιστές, οι οποίοι για να επιβιώσουν στρέφονται και εκείνοι προς τις οικοδομές, καθώς ήταν το μοναδικό επάγγελμα που δεν χρειαζόταν πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων. Έρχονται σε επαφή με τους νέους που έχουν καταφθάσει στην πρωτεύουσα και με την αγωνιστική εμπειρία τους οργανώνουν και οργανώνονται σε σωματεία παλεύοντας για την καλυτέρευση των συνθηκών εργασίας και επιβίωσης.

Με σκληρό αγώνα οι μεγαλειώδεις απεργιακές κινητοποιήσεις τους φέρνουν σημαντικές εργασιακές κατακτήσεις, όπως είναι η ασφάλιση, η εργασία σε συνεχές ωράριο, τα δωρεπιδόματα και το μπλόκο στην αστυνομική παρουσία στις συνελεύσεις τους. Ταυτόχρονα, το κίνημα των οικοδόμων ορθώνει και πολιτικό ανάστημα με αιτήματα, όπως την απόσυρση των βάσεων των ΗΠΑ, την ειρήνη, την έξοδο από την ΕΟΚ, το Κυπριακό κτλ.

Οι οικοδόμοι αποτέλεσαν την πρωτοπορία του ταξικού - εργατικού κινήματος, δίνοντας ένα λαμπρό παράδειγμα αντίστασης και διεκδίκησης σε μια μαύρη ιστορική περίοδο.